Biologia AR Szczecin

MONITORING HAŁASU

DEFINICJA HAŁASU
    Hałasem zwyczajowo nazywa się każdy dźwięk, niezależnie od jego sposobu powstawania, głośności i czasu trwania, który powoduje dyskomfort psychiczny lub jest odczuwany jako uciążliwość.
    Hałas to wszelkie niepożądane, nieprzyjemne, dokuczliwe, uciążliwe lub szkodliwe dźwięki oddziałujące na narząd słuchu i inne zmysły oraz części organizmu człowieka

Pod pojęciem monitoringu rozumieć należy wszelkiego rodzaju badania ciągłe lub cykliczne, wykonywane wg ujednoliconych zasad i ustalonej sieci punktów.
  Monitoringiem hałasu nazywa się proces identyfikacji zmian stanu klimatu akustycznego za pomocą pomiarów cyklicznych, wykonywanych w ustalonej sieci punktów pomiarowych, zgodnie z obowiązującymi metodami pomiarów hałasu.

    Źródłem informacji o hałasie w środowisku jest w szczególności Państwowy Monitoring Środowiska, który stanowi system pomiarów, ocen i prognoz stanu środowiska. Podsystem monitoringu hałasu obejmuje zarówno emisję hałasu jak i ocenę klimatu akustycznego.
    W ramach Państwowego Monitoringu funkcjonuje sieć krajowa oraz sieci regionalne i lokalne. Ze względu na charakter zjawiska hałasu pomiary w sieci krajowej i w sieciach regionalnych międzywojewódzkich nie są prowadzone. Sieci regionalne wojewódzkie obejmują badania wykonywane w zależności od potrzeb w miejscach o szczególnym zagrożeniu i obejmują pomiary hałasu emitowanego z dróg krajowych i wojewódzkich. Sieci lokalne obejmują pomiarami źródła przemysłowe i komunikacyjne.

Dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku normują:
    rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 stycznia 2002 r. w sprawie wartości progowych poziomów hałasu (Dz. U. Nr 8 poz. 81),
    rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 29 lipca 2004 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. Nr 178 poz. 1841) – rozporządzenie to jest bardziej liberalne niż obowiązujące do 13 sierpnia 2004 r. rozporządzenie Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 13 maja 1998 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. Nr 66 poz. 436).

ROZPORZĄDZENIE   MINISTRA   ŚRODOWISKA1)     
z dnia 29 lipca 2004 r.
w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku  (Dz. U. z dnia 13 sierpnia 2004 r.)
Na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska (Dz. U. Nr 62, poz. 627, z późn. zm.2)) zarządza się, co następuje:
    § 1. 1. Dopuszczalny poziom hałasu w środowisku określa się, z zastrzeżeniem § 3 i 4, wartością równoważnego poziomu dźwięku A dla przedziału czasu odniesienia.
    2. Równoważny poziom dźwięku A, o którym mowa w ust. 1, jest to wartość poziomu ciśnienia akustycznego ciągłego ustalonego dźwięku, skorygowanego według charakterystyki częstotliwościowej A, która w określonym przedziale czasu odniesienia jest równa średniemu kwadratowi ciśnienia akustycznego analizowanego dźwięku o zmiennym poziomie w czasie; równoważny poziom dźwięku A określa się w decybelach (dB).
    § 2. 1. Dopuszczalny poziom hałasu w środowisku dla startów, lądowań i przelotów statków powietrznych, z zastrzeżeniem § 4, określa się wartością długotrwałego, średniego poziomu dźwięku A, określonego dla długotrwałego przedziału czasu, trwającego sześć kolejnych miesięcy najmniej korzystnych pod względem akustycznym.
    2. Długotrwały, średni poziom dźwięku A, o którym mowa w ust. 1, jest to wartość średnia - w długotrwałym przedziale czasu - z równoważnych poziomów dźwięku A, występujących w kolejnych przedziałach czasu odniesienia zawartych w długotrwałym przedziale czasu; długotrwały, średni poziom dźwięku A określa się w decybelach (dB).

    § 3. 1. Dla pojedynczej operacji lotniczej dopuszczalny poziom hałasu w środowisku dla startów, lądowań i przelotów statków powietrznych określa się wartością ekspozycyjnego poziomu dźwięku A.
    2. Ekspozycyjny poziom dźwięku A jest to poziom dźwięku pojedynczego zdarzenia akustycznego; ekspozycyjny poziom dźwięku A określa się w decybelach (dB).
    3. Dopuszczalny poziom hałasu w środowisku wyrażony ekspozycyjnym poziomem dźwięku A obowiązuje w godzinach od 2200 do 0600 (pora nocy).
   
§ 4. Dopuszczalny poziom hałasu w środowisku określa się odrębnie dla godzin od 0600 do 2200 (pora dnia) i dla godzin od 2200 do 0600 (pora nocy).
   
§ 5. Dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku są określone w załączniku do rozporządzenia.
   
§ 6. Na terenach niewyszczególnionych w załączniku do rozporządzenia dopuszczalny poziom hałasu określa się, przyjmując wartości dopuszczalne dla rodzaju terenu o zbliżonym przeznaczeniu.

ZADANIA
W ramach Państwowego Monitoringu Środowiska (PMŚ), na podstawie art. 117 ustawy Prawo ochrony środowiska, uwzględnia się zadania związane z oceną stanu akustycznego w trzech sytuacjach:
    gdy dotyczy to aglomeracji o liczbie mieszkańców większej niż 100 tys.,
    poza aglomeracjami, gdy dotyczy to terenów dróg, linii kolejowych lub lotnisk, a których eksploatacja może powodować negatywne oddziaływanie na znacznych obszarach,
    pozostałe tereny, które będą chronione w ramach powiatowych programów ochrony środowiska, wynikających z polityki ekologicznej państwa.

  Minister Środowiska na podstawie art. 118 ust. 7 Ustawy Prawo ochrony środowiska wydał rozporządzenie określające wartości progowe poziomów hałasu, których przekroczenie powoduje zaliczenie obszaru, na którym poziom hałasu przekracza poziom dopuszczalny do kategorii terenu zagrożonego hałasem.
     Rozporządzenie określa dla dróg i linii kolejowych okresy normatywne, w których ocenia się występujące zagrożenie hałasowe osobno dla dwóch pór doby:
                  16 godzin w porze dziennej w przedziale 6:00-22:00,
              8 godzin w porze nocnej w przedziale 22:00-6:00.
     Wartości progowe poziomów hałasu w środowisku, zarówno dla pory dziennej jak i nocnej, sprecyzowane są w załączniku do, rozporządzenia Ministra Środowiska z 9 stycznia 2002 r. w sprawie wartości progowych poziomów hałasu (Dz.U. Nr 8, poz.81). Wartości progowe, określone dla dróg i linii kolejowych


Wartość progowa poziomu hałasu w środowisku:
jest to taka wartość, po przekroczeniu której następuje zaliczenie danego obszaru do kategorii terenu zagrożonego hałasem.

Na potrzeby Państwowego Monitoringu Środowiska podzielono obszary ekstremalnie eksponowane na hałas na dwie grupy:
    Obszary wymagające podjęcia szybkiej i bezwarunkowej interwencji w zakresie ochrony przeciwdźwiękowej ( tj. zidentyfikowane tereny szczególnej uciążliwości).
    Obszary eksponowane na ponadnormatywny hałas, lecz o poziomach o 3 dB mniejszym od progowego


Dla celów ochrony ludzi przed nadmiernym hałasem ustalone zostały dopuszczalne poziomy natężenia dźwięku w środowisku w zależności od rodzaju źródeł i przeznaczenia terenu, z podziałem na porę nocną i dzienną. Natężenie dźwięku określa się za pomocą jednostek zwanych decybelami.


Monitoring hałasu przemysłowego
Pomiary hałasu przemysłowego wykonywane są w ramach statutowej działalności kontrolnej prowadzonej przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska, a także w związku z licznymi interwencjami mieszkańców. Porównując lata 2001 i 1998, widoczny jest procentowy spadek liczby przekroczeń. Na podstawie wieloletnich doświadczeń można przyjąć, że oddziaływanie hałasu przemysłowego ma charakter lokalny i w najgorszych przypadkach dociera do 500 m od źródła hałasu.

Monitoring hałasu  komunikacyjnego 
Monitoringiem hałasu komunikacyjnego objęte są większe miasta wojewódzkie i główne szlaki komunikacyjne. Klimat akustyczny w dużych miastach i w pobliżu tras komunikacyjnych kształtowany jest przez hałas pochodzący od środków transportu. Zagrożenie hałasem pochodzącym od ruchu taboru kolejowego na terenie województwa dotyczy 1-4% mieszkańców. Zagrożenie hałasem pochodzącym od przelotów statków powietrznych na terenie województwa praktycznie nie istnieje i ogranicza się do obszarów przylegających do lotnisk

Polityka hałasowa Unii Europejskiej
W lipcu 2000 r. ukazała się końcowa wersja propozycji dyrektywy dotyczącej oceny i zarządzania hałasem środowiskowym - "COM(2000)468". Ideą przewodnią tej dyrektywy jest opracowanie we wszystkich państwach członkowskich UE map akustycznych, według wspólnej metody, ujednoliconych wskaźników oceny hałasu, w sposób umożliwiający ich rozpowszechnianie i porównanie. Zalecenia dyrektywy będą wiążące w Polsce po przystąpieniu do UE. Już obecnie, w ramach dostosowania prawa krajowego do standardów obowiązujących w UE, zapisy dotyczące wykonywania map akustycznych zostały uwzględnione w projekcie nowelizacji Ustawy o ochronie środowiska, gdzie wprowadza się obowiązek wykonywania map akustycznych co 5 lat. Mapa akustyczna ma zawierać wszystkie niezbędne informacje o stanie środowiska akustycznego oraz stanowić podstawę do opracowania planów działań i strategii redukcji hałasu na poziomie lokalnym, narodowym oraz Unii Europejskiej.

Źródła hałasu w Szczecinie
Do najbardziej uciążliwych źródeł hałasu w środowisku należy komunikacja drogowa. Poziom hałasu na głównych ulicach Szczecina i na trasach wylotowych z miasta osiąga wartości zaliczane do ,,bardzo dużej uciążliwości''. Najbardziej uciążliwymi rejonami dla mieszkańców są tereny położone wzdłuż ulic: Wyszyńskiego, Krzywoustego, Kolumba, 3 Maja - Niepodległości, Brama Portowa - Niepodległości, Wyzwolenia - Rondo Giedroycia, Matejki - Gontyny - Sczanieckiej, Jagiellońskiej, al. Piastów, Rajskiego, Dubois, Niemierzyńskiej Narutowicza, Bat. Chłopskich, Powstańców Wlkp., Piotra Skargi.
     Najwyższe poziomy hałasu w rejonach zabudowy mieszkaniowej podlegających ochronie występują przy ulicach, na których torowisko tramwajowe nie jest wydzielone z jezdni. Wprawdzie ruch drogowy regulowany jest sygnalizacją świetlną ograniczającą średnią prędkość ruchu pojazdów samochodowych, niemniej w porze nocnej większość sygnalizatorów jest wyłączana, co sprzyja rozwijaniu przez pojazdy nadmiernej prędkości i może powodować podwyższoną emisję hałasu.
     Ruch kolejowy od linii kolejowych przebiegających w pobliżu zabudowy mieszkaniowej jest również przyczyną dokuczliwego hałasu w mieście.
     Największe przekroczenie wartości dopuszczalnych hałasu stwierdzono w osiedlu Zdroje, w obszarze zabudowy mieszkaniowej przy ulicach Bagienna, Osiedleńcza Czeremchowa. Wynosi ono 9 - 12 dB (A) w porze dziennej i 18 - 22 dB (A) w porze nocnej.
     Hałas powodowany działalnością gospodarczą najczęściej jest problemem o małym zasięgu, ale dla okolicznych mieszkańców bywa mocno uciążliwy. W ostatnich latach w związku z rozwojem turystyki, coraz częściej występują przekroczenia norm hałasu powstałego w wyniku prowadzenia działalności usługowej (w tym rozrywkowej) i handlowej.


25 kwietnia obchodzony jest Międzynarodowy Dzień Świadomości Zagrożenia Hałasem