Biologia AR Szczecin

Wykład 6/7 - Błonnik


CZYM JEST BŁONNIK I JEGO ROLA W ŻYWIENIU

   Błonnikiem (włóknikiem) pokarmowym (angielski fiber lub dietary fiber) nazywamy zespół substancji ścian komórkowych roślin nie trawionych i nie wchłanianych w przewodzie pokarmowym człowieka. Jest to mieszanina substancji o charakterze polisacharydowym (celuloza, hemicelulozy, pektyny, gumy, śluzy) i niepolisacharydowym (ligniny). Podstawowy podział błonnika obejmuje następujące frakcje:

1.Nazwa frakcji  2.Rozpuszczalność w wodzie 3.Główne źródła 4.Rola w żywieniu

1A.Celuloza 2A.Nierozpuszczalne 3A.Warzywa, owoce, ziarna zbóż      4A.Usuwa zaparcia, stabilizuje poziom glukozy we krwi, ogranicza przyrost masy ciała, zapobiega powstawaniu nowotworów okrężnicy, wiąże wodę i zwiększa ilość usuwanych odpadów, pomaga w wypłukiwaniu toksyn i ubocznych produktów przemiany materii w przewodzie pokarmowym

1B.Hemicelulozy 2B.Częściowo rozpuszczalne 3B.Ziarna zbóż, otręby 4B.Usuwają zaparcia, obniżają przyrost masy ciała, zapobiegają powstawaniu nowotworów okrężnicy

1C.Ligniny  2C.Nierozpuszczalne 3C.Ziarna zbóż, "zdrewniałe" warzywa 4C.Usuwają nadmiar kwasów żółciowych i cholesterolu pokarmowego, usuwają zaparcia, zapobiegają powstawaniu kamieni żółciowych i powstawaniu nowotworów końcowych części układu pokarmowego

1D.Pektyny 2D.Rozpuszczalne 3D.Owoce 4D.Obniżają poziom cholesterolu we krwi, regulują gospodarkę kwasów żółciowych, chronią przed nowotworami i powstawaniem kamieni żółciowych

1E.Gumy i śluzy 2E.Rozpuszczalne 3E.Dodatki do żywności 4E.Obniżają poziom cholesterolu i glukozy we krwi, powodują powstawanie uczucia sytości


1,2,3,4 - kolejne kolumny
A,B,C,D,E - kolejne wiersze

WŁAŚCIWOŚCI

Podstawowe właściwości błonnika:

1. Pomaga w zaparciach, biegunce i bólach towarzyszących hemoroidom.

      Błonnik wędruje przez cały przewód pokarmowy w stanie praktycznie niezmienionym. Jednakże wzdłuż całej drogi wchłania wodę, przez co zwiększa objętość masy kałowej i przyspiesza eliminację niestrawionych resztek. Ułatwia to regularne wypróżnienie się. Żywność zawierająca dużo błonnika pokarmowego pomaga zapobiegać zaparciom i bólom towarzyszącym hemoroidom, ponieważ zwiększa zawartość wody w kale, przez co  łatwiej go wydalić z organizmu.
   
2. Pomaga w walce z otyłością.

      Błonnik pomaga zrzucić zbędne kilogramy, gdyż wchłania wodę, dzięki czemu pęcznieje i wypełnia żołądek, zmniejszając uczucie głodu, a także opóźniając moment, w którym pożywienie opuszcza żołądek.
   
3. Obniża poziom cholesterolu i trójglicerydów.

      Błonnik rozpuszczalny (pektyny) jest rozkładany do trójkarboksylowych kwasów tłuszczowych, które odpowiadają za hamowanie biosyntezy cholesterolu w wątrobie. Dzięki swej  konsystencji wyłapuje i usuwa kwasy żółciowe z jelit. Ponieważ wątroba używa ich do produkcji cholesterolu, zatem gdy zostaną usunięte, obniża się poziom cholesterolu. Wydalanie kwasów żółciowych to główny sposób pozbywania się przez organizm nadmiaru cholesterolu, gdyż nie może on, tak jak inne tłuszcze zostać zmetabolizowany. Błonnik nierozpuszczalny obniża poziom trójglicerydów we krwi, przez co zmniejsza ryzyko miażdżycy.

4. Stabilizuje stężenie glukozy we krwi.

      Błonnik opóźnia przemianę węglowodanów poprzez częściowe blokowanie dostępu glukozy do krwi, co z kolei zmniejsza wydzielanie insuliny i pomaga w utrzymaniu stabilnego poziomu cukru we krwi. Ponadto wydzielanie insuliny jest częściowo wywoływane i regulowane przez system hormonalny (żołądkowy peptyd hamujący GIP i enteroglukagon). Wzrost spożycia błonnika prowadzi do obniżenia poziomu hormonów.

5. Oczyszcza organizm z toksyn i metali ciężkich.

      Błonnik rozpuszczalny i nierozpuszczalny  pomaga eliminować z organizmu toksyny, kwasy żółciowe, metale ciężkie (dzięki zdolnościom jonowymiennym wolnych grup karboksylowych) a nawet substancje rakotwórcze (np. poziom azotynów w organizmie skutecznie obniżają pektyny znajdujące się w jabłkach, porzeczkach i innych owocach, jeśli owoce te nie były nadmiernie opryskiwane).

       

Dodatkowe ważne informacje

      Duża dawka błonnika może zmniejszyć skuteczność innych leków, np. doustnych środków antykoncepcyjnych i leków zmniejszających stężenie cholesterolu. Powinno zachować się 2  godzinny odstęp między posiłkiem a podaniem lekarstwa.

      Połykanie dużych ilości tabletek lub kapsułek zawierających błonnik może być niebezpieczne. Po zbyt małym nasyceniu wodą zwiększają one swą objętość i mogą utkwić w gardle lub w jelitach.

      Rozpuszczalne składniki błonnika mogą ograniczać wchłanianie składników pokarmowych tj. żelazo, cynk i wapń.

      Błonnik  w jelicie grubym wchłania wodę. Jeżeli nie ma wystarczającej ilości wody, stolec będzie twardy i gęsty, może też powodować zaparcia. Aby maksymalizować efekty błonnika i optymalizować eliminacją produktów ubocznych przemiany materii, powinno dostarczać się przynajmniej 2 litry wody dziennie.

      Nagłe dostarczenie organizmowi dużej dawki błonnika może wywołać wzdęcia i bóle brzucha. Dotyczy to zwłaszcza roślin strączkowych. U niektórych osób produkty zawierające dużo błonnika, szczególnie pszenne, mogą podrażnić żołądek.





ZAPOTRZEBOWANIE NA BŁONNIK

   W Polsce spożycie błonnika kształtuje się na poziomie 15 g dziennie. W społeczeństwach nieuprzemysłowonych, w Afryce spożycie błonnika wynosi około 60 gram na dobę. Efektem tego jest niska bardzo niska zachorowalność na choroby nowotworowe jelita grubego i odbytu. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) zaleca spożywanie 20-40 g błonnika dziennie.

Ostatnio edytowany przez annoula (2007-11-22 20:34:22)

Dziękuję ślicznie dobra kobieto

Jak widać po ostatnim wykładzie, babka nadal się nie przemęcza jeśli chodzi o opracowywanie dla nas tematów.
Wszystko można znaleźć pod linkiem który już wcześniej podawałam.

http://zdrowezywienie.w.interia.pl/witaminy.htm

Ostatnio edytowany przez annoula (2007-12-02 16:45:31)

'czlowiek i jego pokarm"
byly terminy jak dieta,zywnosc,posilek,odzywka itd...mechanizmy regulacji spozywania pokarmu...

Ja po prostu jestem w szoku... Rozumiem że można ściągać informacje z netu żeby ułożyć wykład. Ale żeby ściągać w całości..... Niezła jest.... hahahaha