Biologia AR Szczecin

Wykład 5
„Immunologia”
19.03.2007r


Temat: Cząsteczki uczestniczące w mechanizmach odporności przeciw drobnoustrojom.
c.d WYKŁADU 4


Białka ostrej fazy - grupa białek surowicy krwi, uwalnianych przez wątrobę w wyniku reakcji na zakażenie organizmu. Synteza ich wzrasta pod wpływem interleukiny-6 (IL-6). Pobudzają fagocytozę, ułatwiają eliminację patogenów. Modyfikują również działanie innych białek odpornościowych, chronią przed niszczącym wpływem enzymów osoczowych i komórkowych, dostających się do krwi z uszkodzonych narządów.

BIAŁKA OSTREJ FAZY:
•    Jest to grupa białek syntetyzowanych głównie w wątrobie, w przebiegu ostrych, przewlekłych stanów zapalnych, martwicy, nowotworów. Zaktywowane w tych procesach makrofagi uwalniają IL-1 i TNF. Pod wpływem IL-1 i TNF inne komórki somatyczne uwalniają cytokiny, a zwłaszcza IL-6 główny induktor genów odpowiedzi zapalnej (immunologicznej ustroju.
•    Występują w surowicy, pierwsze białka mobilizujące organizm do zniszczenia patogenów.
•    IL – intrleukina – białko, które wytwarzane jest przez leukocyty.
•    INF – czynnik martwicy nowotworowej.
•    IL-6 główny induktor do syntezy białka.
•    Główne białka surowicy: ALB, AAG, AAT, HAP, AMG, TRF, C3, IgG, IgM, CRP, IgA, β-LP, -LP.
•    CYTOKINY IL-1, TNF i IL-6 indukują w hepatocytach geny białek ostrej fazy, które po uwolnieniu do krążenia stają się częścią niespecyficznej odpowiedzi immunologicznej organizmu.
•    Powiększona wątrobą  oznacza zakażenie bakteryjne!!!
•    Najwcześniej i najsilniej w stanach zapalnych – chorobowych utrzymuje się białko C-reaktywne (CRP). Jest to glikoproteina, unieczynniająca polisacharyd C błony komórkowej pneumokoków (bakterie wywołujące zapalenie płuc).
•    CRP – bierze udział w klasycznej aktywacji dopełniacza (Opsonizacja, fagocytoza, liza obcych komórek).
•    SAA – surowiczy składnik amyloidu aktywuje dopełniacz (łączy się z C1q), pełni rolę opsoniny. Białko amyloidowi.
•    CRP i SAA mogą wiązać się do DNA ułatwiając ich usuwania z organizmu gospodarza.
•    IL-1 odpowiedzialna za gorączkę.
•    SAA – białko ostrej fazy ważne u konia.
•    alfa1 – ANTYTRYPSYNA (AAT) – jeden z najsilniejszych inhibitorów proteaz. Przeciwstawia się enzymom proteolitycznym uwalnianym podczas fagocytozy przez granulocyty.
•    alfa1 – kwaśna glikoproteina (AAG) – jest to białko, którego poziom wolno zwiększa się w stanach zapalnych. Jest to białko ochronne dla naszych własnych komórek.
•    HAPTOGLOBINA – posiada właściwości wiązania i transportu hemoglobiny pozakrwinkowej. Tak powstały kompleks jest szybko fagocytowany przez komórki układu siateczkowe-śródbłonkowego.
•    CERULOPLAZMINA (CER) – białko wiążące 6-7 atomów miedzi, przez co katalizuje utlenianie Fe2+ do Fe3+. Trójwartościowe żelazo łączy się z transferyną.
•    Białka układu dopełniacza.
•    alfa2 – MAKROGLOBULINA (AMG) – niespecyficzny inhibitor proteaz.
•    HEMOPEKSYNA – białko wiążące heminę.
•    FIBRYNOGEN – prekursor włókna.
•    TRANSFERYNA (TF) – syderofilina. Wysoki poziom Tf obserwuje się w anemiach z niedoboru Fe, ciąży, stanach zapalnych. Jest białkiem transportującym w osoczu żelazo w postaci jonów Fe3+.
•    TF nie związana z żelazem wykazuje właściwości bakteriostatyczne – APOTRASFERYNA. Stężenie fizjologiczne u koni – 15g, u człowieka 3,5g. 2/3 wykazuje właściwości bakteriostatyczne.
•    W przypadku ciąży pula transferyny zwiększa się , a transferyna nie związana z żelazem zmniejsza się.
•    TF – może być wykorzystywana jako droga transportu do komórki przez bakterie.
•    TF – syntetyzowana w dużych ilościach przez pierwsze kilka godzin po zapaleniu. A później przenika do pramorzu i jest usuwana na zewnątrz i staje się NEGATYWNYM BIAŁKIEM OSTREJ FAZY.
•    ALBUMINA – spełnia funkcje niespecyficznego systemu transportowego, będąc ligandem utrzymuje się w fazie rozproszonej bilirubinę, hormony, witaminy, wapń, magnez, pierwiastki śladowe, kw. tłuszczowe, leki, substancje wchłonięte w jelitach, kierowane do katabolizmu w wątrobie.
•    ALBUMINA i TRANSFERYNA są NEGATYWNYMI BIAŁKAMI OSTREJ FAZY.
•    Albumina – w przypadku płodu pełni funkcję rezerwy białkowej.
•    U anorektyczek stężenie albuminy ok. 26-29%.
•    PREALBUMINA – u 10% ludzi, ma podłoże genetyczne.

Jeżeli jest chora wątroba – białka ostrej fazy nie będą produkowane i ich stężenie będzie mniejsze.

Przy ostrym zakażeniu nie widać od razu różnic.
alfa1, alfa2, β – odpowiedź humoralna niespecyficzna.
alfa - odpowiedź humoralna specyficzna.