Wykład 5 „Immunologia” 19.03.2007r
Temat: Cząsteczki uczestniczące w mechanizmach odporności przeciw drobnoustrojom. c.d WYKŁADU 4
Białka ostrej fazy - grupa białek surowicy krwi, uwalnianych przez wątrobę w wyniku reakcji na zakażenie organizmu. Synteza ich wzrasta pod wpływem interleukiny-6 (IL-6). Pobudzają fagocytozę, ułatwiają eliminację patogenów. Modyfikują również działanie innych białek odpornościowych, chronią przed niszczącym wpływem enzymów osoczowych i komórkowych, dostających się do krwi z uszkodzonych narządów.
BIAŁKA OSTREJ FAZY: • Jest to grupa białek syntetyzowanych głównie w wątrobie, w przebiegu ostrych, przewlekłych stanów zapalnych, martwicy, nowotworów. Zaktywowane w tych procesach makrofagi uwalniają IL-1 i TNF. Pod wpływem IL-1 i TNF inne komórki somatyczne uwalniają cytokiny, a zwłaszcza IL-6 główny induktor genów odpowiedzi zapalnej (immunologicznej ustroju. • Występują w surowicy, pierwsze białka mobilizujące organizm do zniszczenia patogenów. • IL – intrleukina – białko, które wytwarzane jest przez leukocyty. • INF – czynnik martwicy nowotworowej. • IL-6 główny induktor do syntezy białka. • Główne białka surowicy: ALB, AAG, AAT, HAP, AMG, TRF, C3, IgG, IgM, CRP, IgA, β-LP, -LP. • CYTOKINY IL-1, TNF i IL-6 indukują w hepatocytach geny białek ostrej fazy, które po uwolnieniu do krążenia stają się częścią niespecyficznej odpowiedzi immunologicznej organizmu. • Powiększona wątrobą oznacza zakażenie bakteryjne!!! • Najwcześniej i najsilniej w stanach zapalnych – chorobowych utrzymuje się białko C-reaktywne (CRP). Jest to glikoproteina, unieczynniająca polisacharyd C błony komórkowej pneumokoków (bakterie wywołujące zapalenie płuc). • CRP – bierze udział w klasycznej aktywacji dopełniacza (Opsonizacja, fagocytoza, liza obcych komórek). • SAA – surowiczy składnik amyloidu aktywuje dopełniacz (łączy się z C1q), pełni rolę opsoniny. Białko amyloidowi. • CRP i SAA mogą wiązać się do DNA ułatwiając ich usuwania z organizmu gospodarza. • IL-1 odpowiedzialna za gorączkę. • SAA – białko ostrej fazy ważne u konia. • alfa1 – ANTYTRYPSYNA (AAT) – jeden z najsilniejszych inhibitorów proteaz. Przeciwstawia się enzymom proteolitycznym uwalnianym podczas fagocytozy przez granulocyty. • alfa1 – kwaśna glikoproteina (AAG) – jest to białko, którego poziom wolno zwiększa się w stanach zapalnych. Jest to białko ochronne dla naszych własnych komórek. • HAPTOGLOBINA – posiada właściwości wiązania i transportu hemoglobiny pozakrwinkowej. Tak powstały kompleks jest szybko fagocytowany przez komórki układu siateczkowe-śródbłonkowego. • CERULOPLAZMINA (CER) – białko wiążące 6-7 atomów miedzi, przez co katalizuje utlenianie Fe2+ do Fe3+. Trójwartościowe żelazo łączy się z transferyną. • Białka układu dopełniacza. • alfa2 – MAKROGLOBULINA (AMG) – niespecyficzny inhibitor proteaz. • HEMOPEKSYNA – białko wiążące heminę. • FIBRYNOGEN – prekursor włókna. • TRANSFERYNA (TF) – syderofilina. Wysoki poziom Tf obserwuje się w anemiach z niedoboru Fe, ciąży, stanach zapalnych. Jest białkiem transportującym w osoczu żelazo w postaci jonów Fe3+. • TF nie związana z żelazem wykazuje właściwości bakteriostatyczne – APOTRASFERYNA. Stężenie fizjologiczne u koni – 15g, u człowieka 3,5g. 2/3 wykazuje właściwości bakteriostatyczne. • W przypadku ciąży pula transferyny zwiększa się , a transferyna nie związana z żelazem zmniejsza się. • TF – może być wykorzystywana jako droga transportu do komórki przez bakterie. • TF – syntetyzowana w dużych ilościach przez pierwsze kilka godzin po zapaleniu. A później przenika do pramorzu i jest usuwana na zewnątrz i staje się NEGATYWNYM BIAŁKIEM OSTREJ FAZY. • ALBUMINA – spełnia funkcje niespecyficznego systemu transportowego, będąc ligandem utrzymuje się w fazie rozproszonej bilirubinę, hormony, witaminy, wapń, magnez, pierwiastki śladowe, kw. tłuszczowe, leki, substancje wchłonięte w jelitach, kierowane do katabolizmu w wątrobie. • ALBUMINA i TRANSFERYNA są NEGATYWNYMI BIAŁKAMI OSTREJ FAZY. • Albumina – w przypadku płodu pełni funkcję rezerwy białkowej. • U anorektyczek stężenie albuminy ok. 26-29%. • PREALBUMINA – u 10% ludzi, ma podłoże genetyczne. Jeżeli jest chora wątroba – białka ostrej fazy nie będą produkowane i ich stężenie będzie mniejsze.
Przy ostrym zakażeniu nie widać od razu różnic. alfa1, alfa2, β – odpowiedź humoralna niespecyficzna. alfa - odpowiedź humoralna specyficzna.
|